Wat zijn microplastics en waarom zijn ze schadelijk?
Wat zijn microplastics?
Microplastics zijn kleine stukjes plastic met een grootte tussen 1 µm en 5 mm. Ze zijn niet afbreekbaar maar vallen uiteen in steeds kleinere stukjes. Nog kleiner dan microplastics zijn nanoplastics.
Doordat ze zo klein zijn, zijn ze onmogelijk om op te ruimen. Ondanks alle inspanningen (afval inzamelen, recycleren, ons afvalwater zuiveren…) komen ze dus toch in het milieu terecht: in rivieren en oceanen, in de lucht en in de grond. En zo ook in ons voedsel.
In welke producten zitten microplastics?
Microplastics worden in de meeste gevallen onbedoeld gecreëerd. Ze worden secundaire microplastics genoemd. Ze komen bijvoorbeeld vrij bij het slijten van autobanden, het slijten van synthetische stoffen (door die stoffen te dragen, te wassen of te gebruiken om te poetsen) of door plastic zwerfafval dat in het milieu terechtkomt, waar het uiteenvalt in kleinere stukjes.
Maar er zijn ook microplastics die bewust worden toegevoegd aan producten. Dit zijn de primaire microplastics of ook wel microbeads. Ze komen bijvoorbeeld voor in make-up (glitters), huidscrubs, tandpasta, schurende schoonmaakmiddelen, verf, wasmiddelen, kunstmest…
En wat is het probleem met microplastics?
Microplastics komen op verschillende manieren in onze voedselketen terecht.
- Er zijn heel wat vissen en vogels die de microplastics in het water verwarren met voedsel. Ze kunnen de stukjes plastic die ze binnen krijgen niet verteren en de hoeveelheid plastic in hun lichaam hoopt zich geleidelijk aan op. Als wij die vissen of vogels opeten, dan krijgen wij ook microplastics binnen.
- Honingbijen vangen microplastics in de lucht en in honing worden bijgevolg ook al heel wat microplastics teruggevonden.
- En ook planten kunnen microplastics opnemen doordat die via hun wortels de planten binnendringen.
Er loopt nog heel wat onderzoek naar de gevolgen van microplastics op onze gezondheid, maar dat ze schadelijk zijn, is zeker. Plastic bevat meestal allerlei schadelijke stoffen zoals weekmakers, brandvertragers, stabilisators… Dus bij het binnenkrijgen van microplastics, krijgen we niet alleen het plastic binnen, maar lopen we ook grote kans om allerlei giftige stoffen binnen te krijgen. De stoffen hebben negatieve gevolgen op ons immuunsysteem en op onze hormonen (en dus ook onze voortplanting).
Maar microplastics zijn toch verboden?
De Europese Commissie heeft een aantal maatregelen genomen om primaire microplastics te verbieden. Die maatregelen zijn vanaf 15 oktober 2023 ingegaan, maar voor heel wat producten heeft de Europese Commissie natuurlijk een overgangsperiode voorzien. Voor de meeste cosmetica geldt er bijvoorbeeld een overgangsperiode van 12 maanden, bij wasverzachters en poetsmiddelen gaat het om 5 jaar, bij kunstmest kan het nog tot 10 jaar duren…
Hoe microplastics (nu al) vermijden?
Gelukkig bestaan er al heel wat biologisch afbreekbare alternatieven en de schoonmaakproducten, tandpasta’s, scrubs en wasmiddelen van dagelijksduurzaam.be bevatten géén microplastics – oef! Ook voor cosmetica zijn er heel wat alternatieven te vinden want de schurende en reinigende microbeads kunnen gemakkelijk vervangen worden door natuurlijke producten zoals bijvoorbeeld zaden, notenschillen of zoutkristallen.
Daarnaast kan je ook nog de volgende dingen doen:
- vermijd plastic afval.
- vermijd kleding gemaakt uit synthetische stoffen maar kies voor natuurlijke materialen, zoals katoen, linnen en wol, of voor viscose of lyocell.
- kleding uit synthetische stoffen was je best zo weinig mogelijk (op een zo laag mogelijk temperatuur) en droog je best niet in de droogkast (omdat de vezels anders makkelijker vrijkomen).
- zorg voor de juiste bandenspanning van je wagen, zodat je banden minder snel slijten (of vermijd het gebruik van de wagen 😉 ).
- scan producten met de ‘Beat the microbead’-app om te ontdekken of er microplastics in zitten.
Voilà, nu weet jij ook waarom wij ons best doen om plastic zoveel mogelijk te vermijden! Wie moet dit zeker ook lezen? Spread the word and let’s go plastic-free! 
Bronnen:
- https://scientias.nl/microplastics-piepklein-maar-een-enorm-probleem/
- https://www.consumentenbond.nl/duurzamer-eten/microplastics
- https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/10/12/verbod-op-microplastics-europese-commissie/
- https://www.wecoline.com/nl/kennisbank/schoonmaakblogs/microplastics-in-de-schoonmaakbranche
Wat zijn microplastics en waarom zijn ze schadelijk?
Wat zijn microplastics?
Microplastics zijn kleine stukjes plastic met een grootte tussen 1 µm en 5 mm. Ze zijn niet afbreekbaar maar vallen uiteen in steeds kleinere stukjes. Nog kleiner dan microplastics zijn nanoplastics.
Doordat ze zo klein zijn, zijn ze onmogelijk om op te ruimen. Ondanks alle inspanningen (afval inzamelen, recycleren, ons afvalwater zuiveren…) komen ze dus toch in het milieu terecht: in rivieren en oceanen, in de lucht en in de grond. En zo ook in ons voedsel.
In welke producten zitten microplastics?
Microplastics worden in de meeste gevallen onbedoeld gecreëerd. Ze worden secundaire microplastics genoemd. Ze komen bijvoorbeeld vrij bij het slijten van autobanden, het slijten van synthetische stoffen (door die stoffen te dragen, te wassen of te gebruiken om te poetsen) of door plastic zwerfafval dat in het milieu terechtkomt, waar het uiteenvalt in kleinere stukjes.
Maar er zijn ook microplastics die bewust worden toegevoegd aan producten. Dit zijn de primaire microplastics of ook wel microbeads. Ze komen bijvoorbeeld voor in make-up (glitters), huidscrubs, tandpasta, schurende schoonmaakmiddelen, verf, wasmiddelen, kunstmest…
En wat is het probleem met microplastics?
Microplastics komen op verschillende manieren in onze voedselketen terecht.
- Er zijn heel wat vissen en vogels die de microplastics in het water verwarren met voedsel. Ze kunnen de stukjes plastic die ze binnen krijgen niet verteren en de hoeveelheid plastic in hun lichaam hoopt zich geleidelijk aan op. Als wij die vissen of vogels opeten, dan krijgen wij ook microplastics binnen.
- Honingbijen vangen microplastics in de lucht en in honing worden bijgevolg ook al heel wat microplastics teruggevonden.
- En ook planten kunnen microplastics opnemen doordat die via hun wortels de planten binnendringen.
Er loopt nog heel wat onderzoek naar de gevolgen van microplastics op onze gezondheid, maar dat ze schadelijk zijn, is zeker. Plastic bevat meestal allerlei schadelijke stoffen zoals weekmakers, brandvertragers, stabilisators… Dus bij het binnenkrijgen van microplastics, krijgen we niet alleen het plastic binnen, maar lopen we ook grote kans om allerlei giftige stoffen binnen te krijgen. De stoffen hebben negatieve gevolgen op ons immuunsysteem en op onze hormonen (en dus ook onze voortplanting).
Maar microplastics zijn toch verboden?
De Europese Commissie heeft een aantal maatregelen genomen om primaire microplastics te verbieden. Die maatregelen zijn vanaf 15 oktober 2023 ingegaan, maar voor heel wat producten heeft de Europese Commissie natuurlijk een overgangsperiode voorzien. Voor de meeste cosmetica geldt er bijvoorbeeld een overgangsperiode van 12 maanden, bij wasverzachters en poetsmiddelen gaat het om 5 jaar, bij kunstmest kan het nog tot 10 jaar duren…
Hoe microplastics (nu al) vermijden?
Gelukkig bestaan er al heel wat biologisch afbreekbare alternatieven en de schoonmaakproducten, tandpasta’s, scrubs en wasmiddelen van dagelijksduurzaam.be bevatten géén microplastics – oef! Ook voor cosmetica zijn er heel wat alternatieven te vinden want de schurende en reinigende microbeads kunnen gemakkelijk vervangen worden door natuurlijke producten zoals bijvoorbeeld zaden, notenschillen of zoutkristallen.
Daarnaast kan je ook nog de volgende dingen doen:
- vermijd plastic afval.
- vermijd kleding gemaakt uit synthetische stoffen maar kies voor natuurlijke materialen, zoals katoen, linnen en wol, of voor viscose of lyocell.
- kleding uit synthetische stoffen was je best zo weinig mogelijk (op een zo laag mogelijk temperatuur) en droog je best niet in de droogkast (omdat de vezels anders makkelijker vrijkomen).
- zorg voor de juiste bandenspanning van je wagen, zodat je banden minder snel slijten (of vermijd het gebruik van de wagen 😉 ).
- scan producten met de ‘Beat the microbead’-app om te ontdekken of er microplastics in zitten.
Voilà, nu weet jij ook waarom wij ons best doen om plastic zoveel mogelijk te vermijden! Wie moet dit zeker ook lezen? Spread the word and let’s go plastic-free!
Bronnen:
- https://scientias.nl/microplastics-piepklein-maar-een-enorm-probleem/
- https://www.consumentenbond.nl/duurzamer-eten/microplastics
- https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/10/12/verbod-op-microplastics-europese-commissie/
- https://www.wecoline.com/nl/kennisbank/schoonmaakblogs/microplastics-in-de-schoonmaakbranche